Większe otwarcie na niektórych pracowników z zagranicy i podwyższone wymagania wobec przyszłych stałych rezydentów (ale nie osób polskiego pochodzenia) - to najważniejsze zmiany przewidziane w projekcie nowelizacji ustawy o cudzoziemcach. Obecnie projekt znajduje się na etapie konsultacji społecznych.

Głównym powodem nowelizacji ustawy jest konieczność implementowania do polskiego porządku prawnego dyrektywy UE dotyczącej pracowników cudzoziemskich przenoszonych wewnątrz przedsiębiorstwa. Obywatele państw trzecich będą mogli uzyskać specjalne zezwolenia na pobyt czasowy uprawniające ich do pracy na terytorium państw członkowskich UE w ramach jednej korporacji. Zezwolenia te będą wydawane bez konieczności przeprowadzania tzw. testu rynku pracy, na okres do roku - w wypadku stażystów, i na okres do trzech lat - w wypadku menedżerów i specjalistów. Po tym okresie cudzoziemiec będzie musiał opuścić terytorium UE, chyba że zalegalizuje swój pobyt na innej podstawie.

Całkowitą nowością w ustawie będzie możliwość udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy i pracę cudzoziemcom o kwalifikacjach zawodowych pożądanych dla polskiej gospodarki*. Zezwolenie na pobyt i pracę z wykorzystaniem tych kwalifikacji ma być wydawane bez testu rynku pracy i konieczności spełnienia warunku porównywalności wynagrodzenia mówiącego o tym, że płaca cudzoziemca nie może być niższa od płacy obywatela polskiego zatrudnionego na podobnym stanowisku. Lista kwalifikacji, których posiadacze będą mieli ułatwiony dostęp do polskiego rynku pracy, zostanie określona w rozporządzeniu wydawanym przez ministra pracy w porozumieniu z ministrem ds. rozwoju.

Na podstawie nowelizacji cudzoziemiec o potrzebnych kwalifikacjach szybciej osiedli się w Polsce - po czterech, a nie po pięciu latach legalnego pobytu (na podstawie ww. zezwolenia na pobyt czasowy i pracę).

Z kolei zagranicznym absolwentom polskich uczelni łatwiej będzie uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy w celu poszukiwania pracy, wydawane na okres jednego roku. Obecnie cudzoziemiec musi przedstawić dowód posiadania stabilnego i regularnego źródła dochodów, co dla osoby bez pracy może być zadaniem trudnym. Po zmianie wystarczy, że absolwent będzie posiadał środki na utrzymanie w takiej wysokości, która nie będzie uprawniała go do korzystania z pomocy społecznej. W ustawie doprecyzowano także, że zezwolenie takie może być wydane tylko raz i tylko bezpośrednio po skończeniu studiów.

W innym, bardziej restrykcyjnym kierunku idą zmiany dotyczące zezwoleń na pobyt stały i zezwoleń na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej. Aby uzyskać te zezwolenia, cudzoziemiec będzie musiał przedstawić urzędowe poświadczenie znajomości języka polskiego na poziomie co najmniej średniozaawansowanym (zob. „Bez polszczyzny ani rusz”). Ten warunek nie będzie jednak dotyczył m.in. cudzoziemców polskiego pochodzenia i posiadaczy Karty Polaka, którym zmieniona ustawa zagwarantuje też jeszcze inny przywilej - możliwość złożenia wniosku o prawo stałego pobytu nawet podczas nielegalnego przebywania w Polsce.                                                               

      RS

* Nie chodzi o tzw. Niebieską Kartę dla pracowników wysoko wykwalifikowanych.