Społeczności migranckie są tzw. populacjami ukrytymi - ciężko uchwytnymi dla badaczy. Migranci nie zawsze rejestrują swój pobyt, nie sposób dokładnie zlokalizować, gdzie mieszkają, nie ma wykazu cudzoziemskich abonentów telefonicznych. Oznacza to brak możliwości wylosowania reprezentatywnej próby migrantów, a czasem nawet - wyłonienia odpowiednio dużej próby w ogóle. Naprzeciw temu wyzwaniu wychodzi metoda doboru próby Respondent Driven Sampling (RDS). W przeprowadzonym w 2013 r. - na zlecenie NBP - badaniu aktywności ekonomicznej imigrantów w Polsce została ona zastosowana w zestawieniu z bardziej tradycyjną metodą - celowo-warstwową (CW). Choć celem badania było stworzenie rekomendacji w zakresie metodyki badań nad migracjami, przeprowadzone ankiety dostarczyły wielu cennych danych.

Badanie było prowadzone wśród imigrantów ukraińskich w aglomeracji warszawskiej. Najciekawsze z zebranych informacji dotyczyły wysokości zarobków i transferów pieniężnych przesyłanych do domu. Okazało się, że badanie RDS było zdecydowanie skuteczniejsze w ich pozyskiwaniu. Jednym z powodów może być bardziej osobisty sposób docierania do rozmówców w wypadku tej metody. Na pytania o zarobki odpowiedziały prawie wszystkie osoby zrekrutowane do badania metodą RDS. Przy celowo-warstowym doborze próby odpowiedzi udzieliła zaledwie co dziesiąta osoba. Z badania RDS wynika, że mediana miesięcznych zarobków netto ukraińskich imigrantów pracujących w Polsce wynosi ok. 2 200 zł. Mediana środków finansowych przesłanych do domu w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie wynosiła ok. 5 000 zł. Według deklaracji migrantów ponad połowa transferowanych pieniędzy wydawana jest na bieżącą konsumpcję i remont lub budowę domu. Znaczące kwoty są też przeznaczane na oszczędności i edukację dzieci.

Specyfika imigracji wymusza stosowanie niekonwencjonalnych metod poszukiwania osób badanych. Metody takie jak. np. RDS są bardziej czaso- i kosztochłonne. Wiedza możliwa do zdobycia dzięki wykorzystaniu tych metod wydaje się być jednak warta swej ceny.        

JN

Źródło: Górny A., Kaczmarczyk P., Napierała J., Toruńczyk-Ruiz S. (2013), Raport
z badania imigrantów w Polsce. Warszawa: OBMF.