Projekt założeń do ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw z dnia 19 kwietnia br. różni się istotnie od projektu z dnia 13 lutego 2013 r., przekazanego w tymże miesiącu do konsultacji zewnętrznych. W efekcie rozpatrzenia przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej uwag zgłoszonych przez inne ministerstwa, urzędy i organizacje, w obecnej wersji projektu założeń nie można znaleźć już rozdziału poświęconego zmianom w dostępie cudzoziemców do rynku pracy w Polsce, a konkretnie zapisom, których realizacja miała na celu zapobieganie nadużyciom w krótkookresowym zatrudnianiu cudzoziemców w ramach tzw. uproszczonego systemu, czyli na podstawie oświadczeń pracodawców. Z przywileju tego mogą obecnie korzystać obywatele 5 krajów: Białorusi, Federacji Rosyjskiej, Gruzji, Mołdowy oraz Ukrainy.

W związku z często powtarzanymi zastrzeżeniami względem systemu oświadczeń, resort pracy proponował pierwotnie m.in. to, by pracodawca był zobligowany wskazywać w umowie zawieranej z cudzoziemcem wynagrodzenie nie niższe niż kwota uwzględniona w zarejestrowanym oświadczeniu oraz by pracodawcy mieli obowiązek informowania powiatowych urzędów pracy o podjęciu, przerwaniu i zakończeniu przez cudzoziemca wykonywania pracy (niedopełnienie tego obowiązku skutkowałoby karą grzywny lub zakazem rejestrowania oświadczeń przez pewien okres). Zakładano również rozszerzenie zakresu danych gromadzonych i przetwarzanych przez instytucje rynku pracy o dane dotyczące oświadczeń, a także zapewnienie bardziej efektywnego przepływu informacji między organem rejestrującym oświadczenia a organami kontrolującymi legalność zatrudnienia, czyli Państwową Inspekcją Pracy i Strażą Graniczną. Obecna wersja założeń nie uwzględnia jednak planów takich zmian prawnych, których wprowadzenie pomogłoby, z jednej strony, zmniejszyć skalę nadużyć w systemie oświadczeń, a z drugiej, monitorować skalę rzeczywistego wykorzystywania oświadczeń do zgodnego z prawem podejmowania pracy w Polsce. Fakt, iż plany te zniknęły z projektu założeń do wspomnianej na wstępie ustawy, nie oznacza, że zostały rozwiązane problemy związane z nadużywaniem uproszczonej procedury. One nadal istnieją i nadal dyskutuje się nad sposobami ich rozwiązania, choć nie będzie to elementem planowanej nowelizacji.

W obecnej wersji projektu nie ma w ogóle wzmianki o zatrudnianiu na podstawie oświadczeń pracodawców. Jest jednak kilka innych założeń odnoszących się bezpośrednio do obecności obcokrajowców w polskiej gospodarce. Zakłada się m.in. wprowadzenie definicji powierzenia nielegalnego wykonywania pracy z uwzględnieniem okoliczności, za które odpowiada podmiot powierzający pracę. Okolicznością taką może być np. niepodpisanie z cudzoziemcem umowy o pracę bądź umowy cywilnoprawnej. W projekcie założeń przewidziano również m.in. włączenie danych o pracy cudzoziemców do centralnych rejestrów oraz zawarto zapisy związane z reformą sieci EURES, która ma wejść w życie w roku 2014, wdrażaną przez Komisję Europejską od 2011 r.               

MoS

Więcej: Projekt założeń i powiązane dokumenty oraz komunikat krajowego punktu kontaktowego Europejskiej Sieci Migracyjnej.