Co roku do Polski przyjeżdża duża grupa osób zza wschodniej granicy, by tak jak Polacy na Zachodzie podjąć pracę sezonową. Popularność tej formy zatrudnienia wynika z łatwości uzyskiwania wizy w celu wykonywania pracy w Polsce oraz ze słabej koniunktury na lokalnych rynkach pracy - zwłaszcza na Ukrainie, skąd pochodzi większość zatrudnionych. To właśnie niekorzystna sytuacja pracowników u wschodniego sąsiada jest jedną z głównych przyczyn szukania zatrudnienia nad Wisłą. Mimo że oficjalne statystyki wskazują na raptem 8-procentowe bezrobocie, to rzeczywiste szacowane jest na ok. 24 proc. Pracodawcy często albo nie wypłacają pensji swoim pracownikom, albo wysyłają ich na bezpłatne urlopy. W ten sposób zaniżana jest oficjalna stopa bezrobocia. Ludzie de iure mają pracę, ale de facto nie pracują i/lub nie otrzymują wynagrodzenia. Ukraiński Urząd Statystyczny podał, że w styczniu 2012 r. średnia pensja wynosiła ok. 2 700 hrywien, co odpowiada mniej więcej 1 000 zł. W tym samym czasie w Polsce średnia pensja wynosiła ok. 3 600 zł. Skoro zarobki w Polsce mogą być nawet 3,5 razy wyższe niż na Ukrainie, trudno się dziwić, że to właśnie „polski rynek pracy jest dla Ukraińców tym, czym dla nas rynek niemiecki lub brytyjski” (Pokrywka 2012).

W 2011 r. polscy pracodawcy złożyli prawie 260 tys. oświadczeń o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca, czyli o 80 tys. więcej niż w roku poprzednim. To dzięki tym oświadczeniom obywatele Ukrainy, Białorusi, Rosji, Mołdowy i Gruzji mogą podejmować pracę w Polsce do sześciu miesięcy w roku (zob. „BM” nr 27, „Ułatwienia dla pracowników ze Wschodu - przedłużone bezterminowo”, s. 11). Beneficjentami tego systemu są przede wszystkim Ukraińcy, których dotyczy prawie 90 proc. oświadczeń. Na ich podstawie podejmują pracę głównie w rolnictwie, ale też budownictwie i sektorze opieki domowej. Podobnie jak Polacy wyjeżdżający na saksy za Odrę.   

MP

Źródło: Łukasz Pokrywka (2012), „Pracownicy zza wschodniej granicy”, Sedlak&Sedlak, http://www.ukrstat.gov.ua.